Մոնթե Մելքոնյան-68. մարդ, որ ընտրեց ճշմարիտ դժվար ճանապարհը

Մոնթեն այն անուններից է, որ չի ուռճացվում պատմությամբ․ նա արդեն ինքն է պատմություն։

Մարդ, որ ծնվել էր Կալիֆոռնիայում, բայց սիրտը՝ վաղուց Հայաստանի սահմաններից ներս էր ապրում։

Մարդ, որ կարող էր ունենալ կյանք, որը բոլորը «հաջողություն» էին կոչելու, բայց ընտրեց կյանք, որը միայն քչերը կհամարձակվեին ապրել։

Նրա երիտասարդ տարիները տարված էին գիտությամբ։ Նա բարձր առաջադիմություն ցուցաբերեց միջազգայնորեն, մասնակցեց գիտական համաժողովների և պատրաստվում էր փայլուն գիտնական դառնալ։ Բայց հայրենիքի ցավը չէր թողնում նրան հանգիստ, և Մոնթեն վերադարձավ Հայաստան՝ գիտությունը թողնելով կարճ ժամանակով, որովհետև գիտակցում էր, որ հայրենիքը կանչում է նրան։

Արցախում նրա անունը դարձավ խորհրդանիշ։

1992–93 թթ. նա կազմակերպեց պաշտպանական գործողություններ, որոնց ժամանակ իր զինվորների կյանքը գնահատում էր ոչ միայն ռազմավարական հաղթանակով, այլև անձնական հոգատարությամբ։

Ընկերներն ասում էին՝ երբ նրանց վտանգ էր սպասում, Մոնթեն առաջինն էր գնում ճակատ՝ իր զինվորների կողքին։ Նրա գլխավորությամբ գրեթե անհնարին հակահարձակումները վերածվում էին խելացի, շատ լավ մտածված գործողությունների, որոնց հետևանքով շատ կյանքեր փրկվեցին։

Մոնթեի ուժը ոչ միայն նրա ռազմավարական մտածողությունն էր, այլև մարդկանց հոգին ընկալելու անսահման կարողությունը։ Նա ոչ մի անգամ իր զինվորներին չի դատապարտել իրենց սխալների համար, փոխարենը բացատրել է՝ ինչպես փոխել սխալը և հզորանալ դրանից։ Իր գործի ու անձնական բարեկեցության մեջ նա փնտրում էր մարդություն, մարդկային արժանապատվություն, անգամ երբ պատերազմը սարսափելի էր։

Նրա զորավարությունը ծնվում էր ոչ թե հրամայելու իշխանությունից, այլ սեփական օրինակով՝ քաջությամբ, արդարությամբ և ինքնազոհողությամբ։ Ընկերները հիշում են, որ նա միշտ առաջինն էր բացում մարտական ճակատը, վերջինն էր գնում պաշտպանական դիրքերից, և հենց այդ պատճառով նրան սեր էին տալիս ոչ միայն զինվորները, այլև բոլորը, ովքեր ճանաչել էին նրան անձամբ։

Մոնթե Մելքոնյանի պատմությունը ցավալիորեն կիսատ մնաց՝ 1993-ին։

Բայց նրա կյանքի ամեն օրը լի էր այնքան իմաստով, որքան ուրիշների ամբողջ կյանքը երբեմն չի հասցնում կրել։

Եվ այսօր, երբ նրա անունը հնչում է, այն հնչում է ոչ թե որպես կռվի խորհրդանիշ, այլ որպես Հայ լինելու բարձր չափանիշ։

Մոնթեն մեզ թողեց մի պատգամ, որը չի հնանում․

- Հայրենիքը ընտրություն չէ, այլ պատասխանատվություն։

Եվ այդ պատասխանատվությունը մենք կրում ենք ամեն անգամ, երբ հիշում ենք նրան ոչ թե որպես հերոսական արձան, այլ որպես մարդ, որ մինչև վերջ մնաց հավատարիմ իր ճշմարիտ ճանապարհին։

Մարի ԳՐԳՈՋԱՅԱՆ

Մեկնաբանություններ